Już Arystoteles, zauważył, że „człowiek jest istotą społeczną. Ten zaś kto nie żyje w społeczeństwie jest albo bestią albo Bogiem”. W tym wpisie zastanowimy się dlaczego wprowadzanie norm i zasad w rodzinie jest ważne i jak to zrobić, żeby bezpiecznie doprowadzić dziecko do celu.
Każdy z nas należy do więcej niż jednej społeczności.
Zastanówmy się, w jakich społecznościach funkcjonujemy na co dzień i co sprawia, że one sprawnie działają? Zacznijmy od wspólnoty, w której funkcjonujemy wszyscy. Jest to wspólnota narodu, czyli państwo. Nie będziemy tu omawiać funkcji i atrybutów państwa. Tym, co sprawia, że państwo działa sprawnie jest konstytucja, czyli spis norm i zasad postępowania obywatela wobec państwa i państwa wobec obywatela. Jako młody człowiek każdy z nas jest członkiem społeczności szkolnej, a w węższym ujęciu, zespołu klasowego. I tutaj też mamy dokument określający prawa i obowiązki ucznia, a w klasach szkolnych wychowawca spisuje z uczniami kontrakt klasowy (jak zrobić to efektywnie możecie przeczytać w tym wpisie: Jak spisać angażujący kontrakt grupowy). Dorosłość wiąże się z wejściem do kolejnej społeczności, tj. zespołu pracowniczego. Tu również znajdziemy określone normy i zasady postępowania dla pracowników i zarządzających. Jest to regulamin organizacyjny i kodeks etyczny danej firmy.
Adaptacja to przystosowanie się do nowego środowiska społecznego, sytuacji i warunków. Dla małego dziecka takim środowiskiem jest przedszkole. Moment pójścia do przedszkola jest bardzo ważnym wydarzeniem. Otoczone dotychczas troską i uwagą rodziny dziecko nagle znajduje się w miejscu, gdzie wszystko jest obce, inne: przedmioty, osoby, rytm dnia. Niektóre dzieci są wówczas zaciekawione, inne są niespokojne, niepewne, boją się zostać same bez rodziców. Ich poczucie bezpieczeństwa zostaje zachwiane.Nie ma w tym nic dziwnego lub niepokojącego. Należy pamiętać, że wrzesień jest miesiącem adaptacyjnym i nie wpadać w panikę! Niektóre dzieci, podobnie jak dorośli, radzą sobie z nową sytuacją łatwiej i szybciej, inne potrzebują na to więcej czasu.
Aby ułatwić dziecku przystosowanie do nowej sytuacji warto:
- przed zaprowadzeniem dziecka do przedszkola opowiedzieć mu, czego może się spodziewać, czytać książeczki na ten temat, rozmawiać o jego wyobrażeniach, obserwować starsze przedszkolaki na placu zabaw
- postarać się ułatwić dziecku funkcjonowanie w przedszkolu, np. dobrać odpowiednie ubrania (spodnie lub spódniczka na gumce, bluzeczka wkładana przez głowę a nie na guziki, buty na rzepy itp.), poćwiczyć w domu zgłaszanie potrzeb fizjologicznych i innych, pozwolić poeksperymentować z samodzielnym jedzeniem czy korzystaniem z toalety, a także realistycznie opowiedzieć o tym, jak będzie wyglądał czas spędzany w przedszkolu
- starać się przychodzić po dziecko wtedy, kiedy ono się jeszcze dobrze bawi - początkowo to mogą być nawet dwie godziny
- powiedzieć dziecku, kiedy zostanie z przedszkola odebrane (po obiedzie, przed drzemką, itp., ) i poinformować o tym wychowawcę
- stopniowo, wraz z rosnącą gotowością dziecka do pozostawania w przedszkolu i po uzgodnieniu tego z nim, przedłużać jego czas pobytu w placówce
- rozmawiać z dzieckiem o jego uczuciach związanych z pobytem w przedszkolu, zarówno tych pozytywnych, jak i tych trudnych
- w okresie adaptacji starać się nie wprowadzać dodatkowych dużych zmian w życiu rodziny
OTO KILKA RAD NIE TYLKO DLA RODZICÓW POCZĄTKUJĄCYCH PRZEDSZKOLAKÓW:
1. Wyjdźcie z domu na tyle wcześnie, by po drodze do przedszkola mieć czas na rozmowę i nie poganiać malucha w zdenerwowaniu
2. Zdecydowanie i spokojnie żegnajcie się z pociechą, jednak nie na tyle długo, by nie przedłużać trudnego rozstania
3. Płaczącemu brzdącowi powiedzcie, że teraz pocieszy go jego pani, ponieważ Wy musicie spieszyć się do pracy, by równie szybko wrócić po niego przed końcem przedszkolnych zajęć
4. Wspomnijcie, że teraz czekają na niego inne dzieci, które chcą się z nim bawić i nowe zabawki
5. Pamiętajcie, że wszystkie dzieci, gdy tylko znajdą się w sali, włączają się w zajęcia, wspólne zabawy, posiłki, rysowanie, śpiewanie, spacery - dlatego nawet przez minutę nie pamiętają o smutku
6.Jeśli minęło już dużo czasu, sytuacja się nie zmienia, dobrze, by któreś z Was wzięło kilka dni urlopu. Będzie wtedy możliwość, aby wyciszyć negatywne emocje oraz stopniowo przedłużać pobyt dziecka w przedszkolu. Wtedy łatwiej zaakceptuje ono nową sytuację
7. Ale nawet najlepiej przygotowane do pójścia do przedszkola dzieci mogą mieć trudności adaptacyjne, przejawiające się w większości przypadków płaczem, często niechęcią do jedzenia, czasami gorączką i wymiotami. Należy wtedy przyjrzeć bacznie się sobie, gdyż obawy i niepokoje członków rodziny, rodziców, dziadków i opiekunów mogą w sposób nieświadomy być przelane na dziecko i tym samym utrudnić proces adaptacji przedszkolnej
8. Przygotuj się, że przystosowanie się dziecka do nowych warunków może trwać od kilku dni do kilku miesięcy (np. kiedy maluch ma już wcześniejsze złe doświadczenia z adaptacją)
9. Przygotuj się na okazywanie przez dzieci trudnych uczuć (niektóre maluchy, mimo dobrego funkcjonowania w przedszkolu, po spotkaniu z rodzicem lub wieczorem odreagują trudne emocje), a także na to, że przedszkolak może potrzebować większej niż dotychczas uwagi i troski ze strony opiekunów
CZEGO NIE ROBIĆ, BY NIE ZNIECHĘCIĆ DZIECKA DO PRZEDSZKOLA:
1. Nie spieszyć się rano przed wyjściem do przedszkola (dziecko będzie spokojniejsze, a następnego dnia nie będzie miało przykrych wspomnień)
2. Nie straszyć malucha przedszkolem i panią wychowawczynią
3. Nie zabraniać dziecku, by zabrało swoją ulubioną małą przytulankę (doda mu otuchy)
4. Nie łamać danego słowa - odbierać pociechę wtedy, kiedy obiecaliśmy przyjść (np. zaraz po obiedzie)
5. Nie krytykować prób samodzielności - dziecko będzie pewniejsze siebie w grupie
6. Nie mówić o spaniu w przedszkolu - większość dzieci boi się tego, dlatego leżakowanie najlepiej nazywać odpoczywaniem
7. Nie porównywać malucha do innych dzieci, które szybciej się adoptują
8. Nie wymykać się z przedszkola po cichu, by dziecko tego nie widziało
9. Nie tłumaczyć zbyt dużo, dlaczego dziecko powinno chodzić do przedszkola.
